Việc kéo delay mid và treble ảnh hưởng tới cảm nhận thế nào về âm thanh?

“Việc kéo delay mid và treble ảnh hưởng như thế nào tới cảm nhận nhạc cụ, giọng hát, hơi thở, và sự liền khối của âm thanh?”

Trong bài viết này mình nói về 2 loa: Brax ML1 – ML3, tuy nhiên mọi loa đều giống nhau mà thôi.

1. Về bản chất vật lý âm thanh

Mỗi âm thanh trong giọng hát hay nhạc cụ không chỉ là một tần số, mà là một hệ thống gồm nhiều dải tần hài hòa:

Nếu bạn delay lệch mid và treble, bạn sẽ đẩy lệch các phần tử cấu thành của một tiếng nói hoặc một nốt nhạc → từ đó:

2. Khi treble đến trước mid

Giọng hát:

• Hơi thở, âm đỉnh (“s”, “sh”, “i”) đến trước thân từ → cảm giác gắt, tách rời, nghe như giọng không tròn
• Từ bị “đứt đầu” → đặc biệt rõ ở từ nhấn như “này”, “ơi”, “giấc mơ”

Nhạc cụ:

• Tiếng gảy đàn, dải cao (attack) đến trước → nghe nhẹ đầu, không có lực.
• Ví dụ: guitar chỉ còn tiếng gảy, thiếu tiếng rung dây → mất tính “người chơi”.

Âm trường:

• Âm tản lên phía trước → tạo cảm giác âm bị nhô, bay lên, nhưng không có lực kéo từ dưới
• Nghe sáng, nhưng thiếu cảm xúc.

3. Khi mid đến trước treble

Giọng hát:

• Nghe ấm hơn, thân tiếng tới trước, nhưng thiếu độ rõ.
• Chữ nghe như bị “lụp bụp”, thiếu hơi thở, không nhấn rõ được từng chữ

Nhạc cụ:

• Có “khối” nhưng thiếu độ tan, độ bay → giống như một người gảy guitar nhưng bị nghẹt tiếng dây rung.

Âm trường:

• Hình âm bị nén lại, thiếu rộng, thiếu thoáng.

4. Khi mid và treble delay khớp hoàn hảo

• Giọng nữ ngân: hơi đi liền với thân chữ, cảm xúc đầy đủ, giọng “ôm người nghe”
• Piano, guitar: tiếng gõ + âm rung + harmoinic tỏa ra đúng thứ tự → nghe “như thật”
• Không bị chói dù âm cao, vì thân tiếng đủ kéo nền
• Âm trường: đầy đặn, chính xác, tan đều, không bị méo phương

Cách kiểm tra và xử lý tuning

Cách test delay giữa mid và treble

• Mở vocal nữ solo, đặc biệt những bài có nhiều hơi, âm “s”, “ơi”
• A/B delay của treble (tăng từ 0.05ms → 0.2ms), giữ nguyên mid
• Lắng nghe khi nào chữ “này”, “i”, “ơi” không chói, mà vẫn rõ và tan mềm

Gợi ý thực hành

• Nếu đang chói → delay treble trễ hơn mid khoảng 0.1 – 0.2ms
• Nếu nghe nặng, tối → rút treble lại gần mid hơn
• Khi nào giọng và nhạc cụ tan đều, thân – đỉnh – hơi đi liền nhau, đó là sweet spot

Mẹo:

Bạn có thể bật pink noise hoặc burst tone, nhìn sóng trên RTA hoặc dùng mic đo phase (nếu có) để căn delay khớp cho các driver ML1 – ML3.
Còn nếu bằng tai, thì vocal nữ và guitar dây nylon là hai bài test chuẩn nhất để căn delay treble–mid đúng.